علم کوهنوردی

چگونه کوهنوردی را آغاز کنیم؟  (2)

به نظر می رسد وسایل ناقصی که داریم بخوبی از عهده این مهم برآیند و جز چند تغییر کوچک مشکل دیگری وجود نداشته باشد. اما زمانی که با زمستان زیبا و با شکوه کوه های ایران مواجه می شویم زمانی است که باید از تجربیات خود استفاده کنیم، بنابراین با همان امکانات و وسائل موجود گام در راهی خطرناک و یا حتی بی بازگشت می نهیم و به کوه می رویم. از نقاط تابستانی مهمی نام می بریم. خانواده به درستی از موضوع اطلاعی ندارد. دوستان با موضوع بیگانه هستند. مسیرهای ابتدایی را با سرعت به پیش رفته سپس از قعر دره ها، یا از روی یال ها – همان نقاطی که در تابستان شاهد صعودمان بودند – به دنبال ردپاهای نامحسوس، بهمن ها را می بریم. از شکاف صخره ها صعود می کنیم حال آنکه هر آن حادثه ای دردناک می تواند بوجود آید :ریزش بهمن، پرت شدن از صخره ها و گم شدن در کوه. زمانی که در ارتفاعات هستیم باد با شدت مهیبی می ورزد. بواسطه غرور بیش از حدی که داریم همچنان به پیش می رویم و به ناگاه همه چیز در هم ریخته می شود. گروه های جلوتر از ما با وسایل بهتر سریع تر ارتفاع می گیرند و ما با کوله باری از مشکلات باقی می مانیم. هوای سرد و طوفانی، مه و نبود دید کافی باعث می شود یا به طور کامل مسیر را گم کنیم و یا دچار بهمن شویم. بدین ترتیب به راحتی خود را در معرض مخاطرات زمستان قرار داده ایم. چه بسیار عزیزانی که حتی با وسایل کافی، به علت کمبود تجربیات زمستانی نتوانستند از عهده هوای غافلگیر کننده این فصل برآیند و تسلیم طبیعت سخت و مقهور کننده شدند.

قریب به اتفاق حوادث کوهستان های ایران بدین شکل بوجود آمده و پایان می پذیرند.

کوهنوردی تابستانی نیز چون زمستان مشکل آفرین و حادثه ساز خواهد بود اگر بدرستی با آن رو برو نشویم. درگیری با صخره ها تا سر حد امکان و ناتوانی در بازگشت، ریزش سنگ در مسیرهای خطرناک، صعود کردن به ارتفاعات بلند بدون اینکه به بازگشت، ریزش سنگ در مسیرهای خطرناک، صعود کردن به ارتفاعات بلند بدون اینکه به بازگشت فکر کرده باشیم، اتراق های طولانی بر فراز قلل و دره ها، مواجه شدن با یک توده هوای سرد غافلگیر کننده توام با برف حتی در بهار، درست حرکت نکردن و وارد آوردن فشارهای بی دلیل فیزیکی به بدن و خصوصاً بازگشت های سرعتی و صدمه دیدن های شدید اندام های بدن در عنفوان جوانی، بی خوابی ها و خستگی های روحی و جسمی شدید در اثر عدم رعایت نکات مهم در صعود و فرود، تکروی های نا به جا و بی حاصل، تقلید های غلط و حادثه آفرین از حرکت های سنجیده سنگ نوردآن در ارتباط با استفاده از وسایل فنی، هر یک به تنها از جمله مواردی هستند که حادثه ساز خواهند بود.

به سمت حرفه ای شدن و تجربیات تازه

پس از طی دوران حادثه ساز نخستین، در اثر تکرار صعودهای دائمی در نقاط معمولاً شلوغ، به تدریج با اشخاص و احتمالاً گروه های کوهنوردی آشنا خواهیم شد.

این زمان از کوهنوردی را باید در حقیقت زمان تعیین خط مشی نام نهاد. ما در این دوره به جهت ارتباط تنگاتنگی که با افراد متفاوت خواهیم داشت. برای طی دوره بعدی کوهنوردی خود آماده می شویم.

به طور معمول آشنایی در کوه یک امر اتفاقی ساده است یا در اثر ردگیری گروهی از کوهنوردان در زمان استراحت بخصوص در پناهگاه ها و یا بطور اتفاقی در هنگام صرف صبحانه و یا نهار و یا به صورت انفرادی با هم مسیر شدن با آن ها اتفاق می افتد. طبیعی است که در این زمان فرد با تجربه، از این که شخص دیگری نیز چون خود او علاقمند به پیمودن این راه دشوار و مشکل است خوشحال می شود و پس از صحبت های اولیه به طور معمول قرارها گذاشته می شود.

میل به خارج شدن از دوره ای که در حال پشت سر گذاشتن آخرین روزهای آن هستیم، دورانی خوشحال کننده و گرم است.

تجربیات گروهی

با گام نهادن به دوره تجربیات گروهی، فردی که شاید سال ها به طور انفرادی کوهنوردی می کرده است به یکباره در محیطی قرار می گیرد که افراد زیادی را هم زبان و هم مرام خویش می یابد. احساس شادی زایدالوصفی در دیدارهای اولیه گروهی احساس می شود حال فرد با جزییات بسیار زیادتری از کوه و کوهستان آشنا می شود. با اصول کار گروهی، فهرست برنامه های صعود، سنگ نوردی و... این امر موجب می شود تا به صورت ابتکاری به یکی از زیر بخش های کوهنوردی از قبیل سنگ نوردی طبیعی، سنگ نوردی داخل سالن، کوهنوردی، راه پیمایی و کوه پیمایی، غارنوردی، اسکی، یخ و برف و صعودهای زمستانی علاقمند گردد. تلاش برای اماده شدنو به رتبه ای رسیدن و تکمیل وسایل آغاز می شود. دوره ای سخت در راه آموزش دیدن و به پای بقیه رسیدن شروع شده. پس از مدتی وی نیز می تواند حرفی برای گفتن داشته باشد.

                                                        با شما بر فراز بلند ترین قله ها 

علم کوهنوردی

چگونه کوهنوردی را آغاز کنیم؟(1)

میل به کوهنوردی و کشش های اولیه درونی برای رفتن به کوه بطور معمول از سنین 17 سالگی شروع می شود. نقطه اولیه این آغاز زیبا و فراموش نشدنی که تا آخر عمر با انسان باقی می ماند اولین روز و خاطره آن است، که حتی پس از سالیان طولانی که از کوهنوردی ما می گذرد همراه ما هست. هر لحظه که به آن روز می اندیشیم و تصویرهای متمادی ایامی را که پشت سر گذاردیم مرور می کنیم متوجه می شویم که در طی این راه دشوار چه صدمات و تلاش های بی وقفه ای که انجام نداده ایم، به چه مشکلاتی که بر خورد نکرده ایم و چه موفقیت های ارزنده ای که از پیروزی لذتبخش در پاسخگویی میل درونی مان برای صعود به قلل که بدست نیاورده ایم.

نقطه آغاز

معمولاً به یکی از اشکال ذیل کوهنوردی و میل به آن در فرد پیدا می شود:

در فصلی بسیار مناسب به تنهایی یا به اتفاق دوستان و خانواده به کوه رفتن و حال و هوای دیگری بجز حال هوای در شهر بودن را احساس کردن.

اجرای یک برنامه ساده و اتفاقی به همراه دوستان بعضاً آشنا با کوهستان. به کوه رفتن و در خلال آن صحبت هایی در ارتباط با قلل بلند کوه ها و دیدن اتفاقی یک محیط سنگ نوردی و افرادی که در آن مشغول به تمرین و صعود هستند.

به احتمال بسیار کم به اتفاق یک مربی با تجربه در کوهستان از دوست و آشنا یا شاید فامیل و به همراه وی به کوه گام گذاردن در برنامه بزرگ عمومی و سراسری تیم های کوهنوردی و یا برخی از گروه های کوهنوردی در اثر تبلیغات عمومی آنان شرکت کردن و جذب محیط شدن.

و پاره ای موارد کمیاب و نادر دیگر که به یکباره بوجود می آید. زمانی که اولین سرآغاز دشواری هاست. میل شدید به حرکت، هر گونه مانعی را از سر راه بر می دارد. با مشکلات اجتماعی و کاری دست و پنجه نرم می کند و به پیش می رود.

گام های نخستین

پس از کشش اولیه در طی انجام فقط یک برنامه از انواع ذکر شده به طور معمول تفکر ادامه کار پدید می آید. طبیعی است که وسایل خاصی در اختیار نداریم و علاوه بر آن اطلاعی نیز در خصوص این وسایل نداشته و از کم و کیف آن بی خبر هستیم. بنابراین راه پیمایی های اولیه در محیط های شناخته شده کوهستانی هر شهر انجام می شود. لیکن در ضمن صعود با نگاه های کنجکاوانه به اطراف پی به وسایلی می بریم که معمولاً کوهنوردان به همراه خود دارند. طبیعی است که به فکر دست یابی و تهیه اینگونه وسایل می افتیم. روزهای تعطیل یکی پس از دیگری می آیند و همچنان بطور مکرر مسیرهای تکراری را بالا و پایین می رویم. به تدریج می توانیم از محیط های تکراری خارج شده به دنبال برخی گروه های کوهنوردی در کوه و در تعقیب آن ها به مسیرهای جدیدی دست پیدا کنیم. از ذکر این نکته گریزی نیست که اگر این اتفاق در بهار و تابستان بیافتد طبیعتاً ساده تر و در زمستان بسیار خطرناک و مشکل ساز خواهد بود. بدون امکانات، پی گیری و همپایی با گروه های صعود کننده بطور جدی جان انسان را به مخاطره می افکند. عدم اطلاع از نقاطی که خطر ریزش بهمن دارند، مقابله یکباره با هوای طوفانی و خطرناک زمستان، گم کردن راه و ندانستن شیوه های مسیریابی، مواجه شدن با صخره و دیواره و پرتگاه، درگیری با صخره بدون آموزش قبلی، اطلاع ندادن به دوستان و فامیل و بستگان، راهپیمایی در مسیر حرکتی که نمی دانیم به کجا می رود، تا چه زمان رفته و چه زمان باز خواهیم گشت، اتراق کردن در هوا سرد زمستان در صورت مواجهه با هوای طوفانی به امید فرود آمدن در روز بعد بدون وسایل کافی، و ده ها مشکل دیگر از این نوع باعث آن می شود تا اکثریت قریب به اتفاق جوانان و نوجوانان که در طی این دوره گام های نخستین را به کوه می گذارند در معرض تهدیدات دائمی قرار گرفته و متاسفانه به حوادث تلخ و دردناکی گرفتار آیند.

شاید نخستین برنامه های انفرادی و یا حداکثر دو نفره ما در کوهستان در فصل بهار حال و هوای دگرگون آن و یا ماه های پاییز باشد. هر دو این فصول ضمن جاذبه اغوا کننده خود خطرناک نیز هستند شاید برای کسانی که بیشترین لذات را از صعودهای بهار و پاییزه بردن خطرناک نامیدن این فصل ها قدری سنگین به نظر برسد. اما میل شدید دستیابی به ارتفاعات با وسایل ناقص ابتدای همچون کفش نامناسب و لباس های ناکافی، بعلاوه گرمای مطبوع بهار از یکطرف می تواند تا حد زیادی مشکلات صعود به ارتفاعات را حل نماید. لیکن این شبهه را نیز به وجود خواهد آورد، که صعود کار دشواری نیست. مسیرهایی که به راحتی بر روی لبه خط الراس ها قرار می گیرند، یال هایی که به سرعت در بهار و تابستان پیموده می شوند و پناهگاه ها و جنپناه هایی که بسیار زود به آن ها می رسیم و در آن ها استراحت می کنیم هوای نسبتاً پایدار و گرم، دسترسی به آب در نقاط مختلف کوه و ده ها نکته دیگر باعث می شود تا به دنبال سایر علاقه مندان به راحتی بر قله کوهی مرتفع و یا حتی کوتاه صعود کنیم.

ادامه دارد

                             اهسته و پیوسته و دل بسته به سوی قله ها 

علم کوهنوردی

تکنیک تنفس در ورزش

همانطور که می دانید عضلات بدن ما بدون اکسیژن قادر به انجام هیچ کاری نیستند. در فعالیت های ورزشی نیز وقتی که نیاز بدن به اکسیژن بیشتر می شود، میزان اکسیژنی که وارد بدن می شود از اهمیت بالای برخوردار است، بنابراین آگاهی شما از تکنیک تنفس صحیح در تمرینات ورزشی مانند بدنسازی، حرکات کششی، تمرینات پلایومتریک و مهمتر از همه تمرینات هوازی به شما در بهتر تمرین کردن و همچنین بهتر نتیجه گرفتن کمک زیادی خواهد کرد.

"نفست رو نگه ندار". این جمله ایست که همه ما هنگام ورزش کردن آن را می شنویم و بسیار هم منطقی است. طبق گفته های بلیسا ورونیک، ابداع کننده ی کلاس تکنیک های تنفس در وال اسپیس نیویورک، وقتی هنگام ورزش کردن نفس خود را حبس می کنید سطح انرژی سلول های شما به طور ناگهانی افت می کند و شما خیلی زود احساس خوستگی می کنید.

اما این بدان معنا نیست که الگوی عادی تنفس شما هم همین کار را انجام می دهد. در واقع شما باید هنگام ورزش کردن به تکنیک تنفس خود دقت کنید و آن را کنترل کنید تا نهایت اثرگذاری از تنفس در حین ورزش را به دست بیاورید. همچنین تنها یک تکنیک تنفس به تنهایی برای تمامی ورزش ها کاربرد ندارد. بنابراین به نکات تخصصی زیر دقت کنید تا با تکنیک تنفس صحیح در ورزش مورد علاقه خود آشنا شوید.

هنگام وزنه زدن- بدنسازی

مایک دوناونیک، یکی از مربیان مطرح عرصه ورزش بیان می کند که در مراحل ساده ی ورزش، هوا را به داخل ریه ها بکشید و در مراحل سخت و دشوار هوا را بیرون بدهید. اگر از وزنه های سنگین استفاده می کنید روش والسالوا را توصیه می کنیم.

در مرحله ساده ی تمرین هوا را استنشاق کنید، در حالی که به مرحله سخت تمرین نزدیک می شوید (که به آن نقطه عدم تحرک نیز گفته می شود) هوا را چند ثانیه در سینه خود حبس کنید و پس تکمیل این مرحله طبق معمول هوا را از ریه های خود خارج کنید. این روش به شما کمک می کند تا عضلات اصلی خود را سفت کنید و روش صحیح تمرین را نیز حفظ کنید. لازم به ذکر است در این روش مقداری فشار خون افزایش پیدا می کند. پس اگر مبتلا به بیماری های قلبی-عروقی هستید از انجام آن بپرهیزید.

در تمرینات هوازی

طبق گفته خانم مارتا مونتگرو، فیزیوتراپیست، نفس کشیدن متناوب به شما کمک می کند تا میزان اکسید نیتریک بدن را افزایش دهید. گازی که شریان ها را شل می کند و خون را جاری نگه می دارد که به حفظ فعالیت منظم شما کمک می کند. آقای باد کوتس، مؤلف کتاب "دویدن روی هوا: روشی انقلابی برای بهتر دویدن از طریق هوشمندانه تر نفس کشیدن"، پیشنهاد می کند به جای اینکه طبق یک الگوی ثابت نفس بکشید، سعی کنید به مدت ۳ ثانیه هوا را داخل ریه ها بکشید و سپس به مدت ۲ ثانیه بیرون دهید. با اینکه این روش در ابتدا نیازمند تمرکز زیادی است، اما تحقیقات نشان می دهد که بهترین تأثیر دویدن زمانی حاصل می شود که برخورد پای شما با زمین همزمان با بازدمتان باشد.

هنگام تمرینات پلایومتریک

همانگونه که در روش والسالوا آموختیم، نگه داشتن نفس به صورت مختصر به پایدار بودن بدن کمک می کند، که در حرکات جهشی بسیار کارآمد است. تصور کنید قصد دارید بر روی یک جعبه بپرید. هنگام برخورد با سطح جعبه نفس خود را حبس کنید، این امر باعث می شود بدنتان محکم تر شود. این روش در بازگشت بدنتان به حالت اولیه کمک می کند.

هنگام حرکات کششی

در حرکات کششی بر روی دمیدن هوا به داخل تمرکز کنید. طبق گفته مونتگرو این امر باعث آرامش عضلات می شود و می توان به کشش بهتری رسید، همچنین ریسک آسیب دیدگی را کمتر می کند. با این روش بازدم طبیعی خود به خود انجام می گیرد.

در بازگشت بدن به حالت اولیه

تا به حال بعد از انجام مجموعه ای از حرکات اسکوات به این فکر کرده اید که "زیاد بدک نبود" و بعد نفس نفس بزنید؟ دلیل این وضعیت این است که بدن شما برای پر کردن ذخایر انرژی به اکسیژن نیاز دارد. آقای دوناونیک می گوید که بین هر مجموعه از تمرینات، تنفس دیافراگمی را انجام دهید. تنفس دیافراگمی به شما کمک می کند که هر بار اکسیژن بیشتری را به ریه و عضلات وارد کنید و در نتیجه با آمادگی بهتری می توانید تمرین بعدی را شروع کنید.

                                                        با شما در یرنامه های زمستانی 

علم کوهنوردی

شـوک
عبارت است از یک حالت ضعف شدید به همراه نقصان فشار خون 

که با کاهش خون رسانی به بافتها و کاهش فعالیت های حیاتی بدن همراه می باشد.

علائـم شوک در مراحـل پیشرفتـه عبارتنـد از:
کم شدن تعداد نبض همراه با کاهش فشار رگ
تنفس کند و سطحی 
کاهش فشار خون

سردی بدن و پایین آمدن سطح هوشیاری و بیهوشی
گشادی مردمک های چشم در مراحل نهائی

کمک های اولیـه شـوک:
رفع عامل به وجود آورنده شوک
جلوگیری از دفع حرارت بدن 
قرار دادن مصدوم در موقعیت مناسب
شل کردن البسه تنگ مصدوم
هیچ خوراک و نوشیدنی به مصدوم ندهید
کنترل علایم حیاتی

تـوجـه.......
شوک با غش تفاوت دارد. غش در واقع کاهش آنی و زودگذر خون رسانی به مغز است.

شاهین محمدی یگانه ـ مربی آموزش امداد جمعیت هلال احمر
کانال "باشگاه کوهنوردان ایران"

                                               با آرزوی سلامتی 

دانستنی های کوهنوردی

استفاده از عینک برای کوهنوردان لازم است 

قیمت در تعیین عینک آفتابی هیچ نقشی ندارد بسیاری از عینکهای آفتابی با قیمتهای پایینتر نیز، قابلیت جذب اشعه UV را دارند!

دکتر مسعود صالحی پور فوق تخصص شبکیه چشم با اشاره به استفاده از عینک آفتابی گفت: عینک آفتابی استاندارد است که اشعه زیر طول موج 400 نانومتر را جذب کند همچنین باید به طور کامل چشم را بپوشاند و 80 درصد نوری را که به چشم می تابد جذب کند.

وی افزود: در خصوص رنگ عینکهای آفتابی اشاره کرد: بهترین رنگ برای عینک آفتابی رنگ قهوه ای و مشکی است سایر رنگ ها به جز رنگ آبی ممنوعیتی برای استفاده ندارند.

صالحی پور ادامه داد: آنچه که حائز اهمیت است آن است که مردم آگاه باشند که قیمت در تعیین عینک آفتابی هیچ نقشی ندارد بسیاری از عینکهای آفتابی با قیمتهای مناسب نیز، قابلیت جذب اشعه UV (ماورا بنفش) را دارند. وی توصیه کرد: عدم استفاده از عینک و یا استفاده از عینکهای نامناسب شانس ابتلا به بیماریهای چشمی مانند آب مروارید، کاتاراکت، پیر چشمی و آسیب به قرنیه را افزایش می دهد.

نهایتا پیشنهاد می شود با مراجعه به عینک فروشی های مطمئن مقدار اشعه ماورا بنفش جذب شده توسط عینک را اندازه بگیرید. 

منبع انجمن پزشکان کوهستان : 

https://www.facebook.com/PKoohestan/?fref=ts

                   با آرزوی سلامتی برای همه همنوردان